Επιτέλους δημοσιεύτηκε η πολυαναμενόμενη και περιλάλητη απόφαση του ΑΕΔ για τα αναδρομικά των συνταξιούχων.
Τόσος καιρός αναμονή για το “τίποτα” ή αλλιώς σε “δουλειές να βρισκόμαστε” και οι αναβληθείσες αγωγές και προσφυγές των συνταξιούχων στα Διοικητικά Δικαστήρια μέχρι εκδόσεως της σχετικής απόφασης του ΑΕΔ θα εκδικαστούν τώρα τον κόκκινο Μάη, αφού πρώτα επαναπροσδιοριστούν νέες δικάσιμοι στο απώτατο μέλλον, όταν είναι γνωστό ότι τα πινάκια των Διοικητικών Δικαστηρίων είναι ήδη έμφορτα από χιλιάδες υποθέσεις.
Το ωραίο είναι ότι αιωρείται συνεχώς ο ισχυρισμός από την πλευρά κάποιων ταγών της ηγεσίας της Δικαιοσύνης ότι για την καθυστέρηση απονομής της Δικαιοσύνης ευθύνονται οι Δικηγόροι.
Μα αυτό καταντάει σκέτη αρνησιδικία, έτσι ώστε την όποια επιδίκαση και καταβολή αναδρομικών να την απονείμει ο Άγιος Πέτρος.
Μου αρέσει που ο κ. Υπουργός της Δικαιοσύνης φέρνει προς ψήφιση όλο και νέα νομοσχέδια για τη δήθεν ταχύτερη απονομή της δικαιοσύνης, βρίσκοντας έτσι την ευκαιρία να πετσοκόψει δικαιώματα των αδύναμων ( ιδιωτών, συνταξιούχων, κατηγορούμενων, περιορισμό του χρόνου αγόρευσης των δικηγόρων κ.λ.π ).
Και μια εντελώς “αθώα” ερώτηση από ένα ταπεινό παλαιό συλλειτουργό της Δικαιοσύνης (γενικά ως έννοιας) :
“Πώς γίνεται υποθέσεις που είναι τεράστιου ενδιαφέροντος και έχουν πολύ μεγάλο κοινωνικό αντίκτυπο (βλέπε αναδρομικά εκατομμυρίων συνταξιούχων, που έχουν κριθεί οριστικά και αμετάκλητα με αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ το 2015 να βρίσκονται “αιωρούμενα ” με διάφορα τερτίπια το έτος 2025 και βλέπουμε;
Επίσης υποθέσεις, όπως αυτή των Τεμπών, που έπρεπε η όλη διαδικασία να έχει προχωρήσει δικαστικά όχι σήμερα αλλά από χθες, για ευνόητους λόγους, να βρίσκεται εδώ και δύο (2) χρόνια στο μηδέν στον καταλογισμό ποινικών ευθυνών όλων των εμπλεκομένων όσο ψηλά και αν βρίσκονται, είτε είναι πολιτικοί, είτε είναι απλά φυσικά πρόσωπα, είτε είναι και τα δύο (2);
Σύμφωνα, λοιπόν, με την υπ ‘ αριθμό 3/2025 απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ) το ΑΕΔ είναι ΑΝΑΡΜΟΔΙΟ για τα αναδρομικά των συνταξιούχων.
Έτσι, αναδρομικά θα λάβουν όσοι συνταξιούχοι είχαν προσφύγει μέχρι 21/7/2020 στα Διοικητικά Δικαστήρια.
Οπότε, αναβιώνουν δηλαδή οι αποφάσεις του ΣτΕ που έχουν κρίνει αντισυνταγματικές τις περικοπές για τους συνταξιούχους στις επικουρικές και τα δώρα για το γνωστό 11μηνο (10/6/2015 – 13/5/2016) και επίσης και αυτή του Αρείου Πάγου που έχει πει όχι στα αναδρομικά για επικουρικές στους υπαλλήλους της Τράπεζας της Ελλάδος.
Κόκκινη γραμμή η προσφυγή των συνταξιούχων στη Δικαιοσύνη για τη διεκδίκηση των αναδρομικών (άσκηση προσφυγής ή αγωγής μέχρι 21/7/ 2020).
Κατά συνέπεια, το γόρδιο δεσμό των αναδρομικών για τους συνταξιούχους με βάση τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Αρείου Πάγου καλείται να λύσει επί της ουσίας η κυβέρνηση μετά την απόφαση αυτή του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου (ΑΕΔ), που έκρινε ότι δεν υπάρχουν αντίθετες αποφάσεις επί του μείζονος αυτού κοινωνικού θέματος.
Έτσι, το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο έκρινε ότι είναι αναρμόδιο να αποφασίσει για το θέμα των αναδρομικών των συνταξιούχων, καθώς δεν υπάρχουν αντικρουόμενες αποφάσεις επί αυτού του θέματος από τα δύο Ανώτατα Δικαστήρια, το ΣτΕ και τον Άρειο Πάγο, και ως εκ τούτου ισχύουν οι κρίσεις των δικαστηρίων αυτών που έχουν ήδη εκδοθεί.
Επί της ουσίας, αυτό σηματοδοτεί διαφορετική αντιμετώπιση στους συνταξιούχους, αφού κρίθηκε ότι οι αποφάσεις ΣτΕ και Αρείου Πάγου δεν είναι αντίθετες και ισχύουν κανονικά.
Τι σηματοδοτεί η απόφαση του ΑΕΔ
Η απόφαση του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου, που ανέμεναν οι συνταξιούχοι, σηματοδοτεί ότι αναδρομικά θα λάβουν μόνον όσοι συνταξιούχοι είχαν προσφύγει μέχρι 21/7/2020 στα Διοικητικά Δικαστήρια για τις παράνομες και αντισυνταγματικές περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και στα δώρα το επίμαχο 11μηνο.
Ασφαλώς, η απόφαση δεν αφορά όσους δεν είχαν προσφύγει στα διοικητικά δικαστήρια μέχρι 21/7/2020.
Αντίθετα, οι συνταξιούχοι του μετοχικού ταμείου της Τράπεζας της Ελλάδος, για τους οποίους είχε εκδοθεί η απόφαση του Αρείου Πάγου που έκρινε συνταγματικές τις περικοπές τους, δεν δικαιούνται χρήματα από αναδρομικά.
Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι με βάση το νέο σκηνικό που διαμορφώνεται μετά την απόφαση αυτή του ΑΕΔ, η κυβέρνηση είναι εκείνη που καλείται να αποφασίσει αν θα προχωρήσει ή όχι σε νομοθετική ρύθμιση για την επιστροφή των συγκεκριμένων αναδρομικών σε όλες τις κατηγορίες των συνταξιούχων.
“Το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο έκρινε ότι στερείται σχετικής δκαιοδοσίας, λόγω μη αντιθέσεως μεταξύ της απόφασης 1509/2023 του Αρείου Πάγου και των 2287 και 2288/2015 Ολομέλειας του ΣτΕ.
Και τούτο, διότι το Συμβούλιο της Επικρατείας, αποφανθέν υπέρ της αντισυνταγματικότητας περιόρισε την κρίση του επί των συνταξιούχων δημόσιων φορέων κοινωνικής ασφάλισης, στηριζόμενο στην υποχρεωτικότητα της (επικουρικής) κοινωνικής ασφάλισης και “στην συνακόλουθη παροχή της αποκλειστικώς από το Κράτος ή από ΝΠΔΔ”, έλαβε υπόψη κατά τρόπο καταλυτικό το σωρευτικό αποτέλεσμα της ένδικης περικοπής με το σύνολο των προηγηθεισών, κατά τα έτη 2010 έως 2012, πολλαπλών διαδοχικών νομοθετικών περικοπών των συντάξεων, κρίνοντας – βάσει της ποσότητας και της έντασης αυτών επί της συγκεκριμένης κατηγορίας συνταξιούχων – ότι επιβαλλόταν συνταγματικώς, αλλά δεν εχώρησε η εκπόνηση ειδικής επιστημονικά τεκμηριωμένης μελέτης ως προς την επιρροή της ένδικης ρύθμισης στον πυρήνα του κοινωνικοασφαλιστικού δικαιώματος των εν λόγω συνταξιούχων ” αναφέρεται στο σκεπτικό της απόφασης αυτής.
Από την άλλη πλευρά, ο Άρειος Πάγος, “υπό το πρίσμα του νομικού πλαισίου της παρεχομένης από την ίδια την Τράπεζα της Ελλάδος, ήτοι από νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, επικουρικής ασφαλίσεως των συνταξιούχων της, συνεκτιμώντας μεν τις προηγηθείσες περικοπές συντάξεων, οι οποίες, όμως, δεν αφορούσαν στο σύνολο, και δη στην πλειονότητά τους, τους συνταξιούχους της Τράπεζας, και λαμβάνοντας, επίσης, υπ’ όψιν ότι, πάντως, το ύψος των πληττόμενων συντάξεων των ασφαλισμένων στην ως άνω Τράπεζα παραμένει υψηλότερο της μέσης κυρίας και επικουρικής συντάξεως του ΙΚΑ – ΕΤΑΜ, έκρινε συνταγματική την ως άνω διάταξη “.
Στο δια ταύτα της δικαστικής αυτής απόφασης, οι δικαστές σημειώνουν πως “επομένως, κατά το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, λόγω ουσιώδους διαφοροποιήσεως του νομικού και πραγματικού υποβάθρου των υποθέσεων και των αντιστοίχων, φερομένων ως αντίθετων, αποφάσεων του Αρείου Πάγου αφενός και του Συμβουλίου της Επικρατείας αφετέρου, δεν καθίσταται κρίσιμη και αναγκαία για τη μία υπόθεση η γενομένη από το άλλο δικαστήριο ερμηνευτική προσέγγιση του ζητήματος της συνταγματικότητας ή μη της αυτής νομοθετικής διατάξεως και, συνακολούθως, δεν τίθεται ζήτημα αντιθέσεως, κατ’ άρθρο 100 παρ. 1 περ. ε’ του Συντάγματος, των προαναφερθεισών αποφάσεων των ως άνω Δικαστηρίων “.
” Άνθρακας ο θησαυρός ”
Από την πλευρά του, ο έγκριτος συνάδελφος δικηγόρος Λουκάς Αποστολίδης επισημαίνει εύστοχα σε δήλωσή του:
” Άνθρακας ο θησαυρός. Μονάχα βάρη και καθυστέρηση στην εκδίκαση των υποθέσεων έφερε η εκδίκαση της υπόθεσης στο ΑΕΔ.
Πάνω από 1.200 αγωγές ανεστάλησαν μόνον το 2024, είτε αορίστως, είτε για τα επόμενα χρόνια. Σε δουλειά να βρισκόμαστε για τα αναδρομικά του 11μήνου με ατελεύτητο χρόνο για τους παράγοντες των δικών (Δημόσιο – Δικαστές- Δικαιούχοι).
Τι σημαίνει η απόφαση για τους έχοντες ασκήσει αγωγές;
Συνεχίζοντας ο έγκριτος συνάδελφος την άνω δήλωσή του τόνισε:
“Οι συνταξιούχοι έχουν δικαίωμα να λάβουν τα αναδρομικά του 11μήνου σε επικούρηση και δώρα, όπως έχει αποφασίσει το ΣτΕ.
Στο Δημόσιο και Ιδιωτικό τομέα εκτός της Τράπεζας της Ελλάδος.
Συνεπώς, συνεχίστε το δικαστικό αγώνα για κάποια ακόμη χρόνια όσοι έχετε κάνει αγωγές.
Εκτός και αν πολιτικά η κυβέρνηση αποφασίσει άμεσα να καταβάλλει τα αναδρομικά του 11μήνου, σε όσους ξοδεύτηκαν και υπερασπίσθηκαν ενεργά τα δικαιώματά τους και έκαναν αγωγές.
Και σε όσους δε έκαναν αγωγές, σε ένα ορίζοντα 3ετίας να δοθούν σε όλους. Όλα βέβαια εξαρτώνται από τη βούληση της κυβέρνησης.
Η δικαστική απόφαση του ΑΕΔ ηθικά και πολιτικά (όχι νομικά) δεσμεύει την κυβέρνηση να λύσει το “γόρδιο δεσμό ” των αναδρομικών, σεβόμενη πάνω απ’ όλα τις αποφάσεις του ΣτΕ.
Είχα τονίσει από την εκδίκαση της υπόθεσης αυτής ότι αυτή την κατάληξη δυστυχώς θα είχαμε “.
Μετά από αυτή την κατάληξη, κατά την ταπεινή νομική άποψή μου, μήπως θα πρέπει οι συνταξιουχικές οργανώσεις, που βάσει των καταστατικών τους προστατεύουν τα δικαιώματα των ασφαλισμένων συνταξιούχων μελών τους, να εξετάσουν τη δυνατότητα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά του Ελληνικού Δημοσίου με αίτημα την καταδίκη του, δεδομένου ότι επί μία 15ετία και πλέον ταλαιπωρούνται και οικονομικά και ψυχικά τα μέλη τους για ένα θέμα που είναι λυμένο νομικά οριστικά και αμετάκλητα με αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου ( ΣτΕ ) ;
( Αν πάμε στη λύση περιμένουμε να εκδοθούν οι αντίστοιχες δικαστικές αποφάσεις των Διοικητικών Δικαστηρίων, στην καλύτερη των περιπτώσεων προσδιορισμός των σχετικών δικών μετά από 2,5 – 3 χρόνια από σήμερα, καθώς είναι ήδη έμφορτα τα πινάκια των Διοικητικών Δικαστηρίων από υποθέσεις, και έκδοση απόφασης μετά από 1 – 1,5 χρόνο από τη συζήτησή τους, οπότε κοντά 2029 ή 2030, δηλαδή μια 15ετία μετά τις σχετικές αποφάσεις 2287 και 2288 / 2015 της Ολομέλειας του ΣτΕ ).
Αιδώς Αργείοι, αυτό λέγεται κυριολεκτικά ισοπέδωση, για να μη χρησιμοποιήσω κάποια άλλη βαρύτερη έκφραση……………
ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Έχουν εξαντληθεί όλα τα ένδικα μέσα σύμφωνα με το εσωτερικό Ελληνικό Δίκαιο, οπότε θεωρώ, κατά την ταπεινή μου νομική άποψη, ότι υπάρχει η δυνατότητα προσφυγής στο πιο πάνω Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Στέλιος Κουρνιανός